TRUYỀN THÔNG VỀ CHĂM SÓC MẮT HỌC ĐƯỜNG

          Phần 1: Các tật khúc xạ

           Tật khúc xạ học đường là một trong những vấn đề đáng lo ngại ở Việt nam. Tại 3 tỉnh thành tham gia dự án Chăm sóc Mắt học đường ( Hải dương, Đà Nẵng và Tiền Giang), ước tín có 88.200 bạn từ 6 đến 15 tuổi bị suy giảm thị lực do các bệnh về mắt, mà phổ biến nhất là cận thị. Sự suy giảm thị lực ảnh hưởng đến sự phát triển của các em, và có tác động lâu dài về mặt nhận thức, giáo dục và xã hội.           

1. Thế nào là tật khúc xạ học đường?

- Tật khúc xạ gồm 4 bệnh chính: cận thị, viễn thị, loạn thị và lão thị.

     - Truyền thông về khúc xạ học đường chủ yếu tập trung 3 bệnh chính là: cận thị, viễn thị, loạn thị.

2. Nguyên nhân của tật khúc xạ học đường

Có 2 nguyên nhân chính:

- Do đặc điểm di truyền.

     - Do mắt phải làm việc liên tục trong thời gian dài, ở khoảng cách quá gần, và trong điều kiện ánh sáng yếu.

3. Tác hại của tật khúc xạ học đường

       - Tật khúc xạ sẽ khiến mắt nhìn không rõ từ đó làm ảnh hưởng đến kết quả học tập và sinh hoạt của các bạn học sinh;

- Cận thị nặng có thể dẫn đến mù loà.

      - Một số loại tật khúc xạ (viễn thị nặng, loạn thị, lệch khúc xạ) có thể gây lác/lé dẫn đến nhược thị một mắt.

4. Cách phát hiện tật khúc xạ học đường

4.1 Biểu hiện chính của cận thị là:

      - Nhìn xa không rõ, cụ thể thầy cô viết trên bảng học sinh nhìn trên bảng chữ không rõ, ngồi viết bài đầu cuối rất thấp;

- Đi kèm mỏi hay nhức mắt.

4.2. Biểu hiện chính của viễn thị là:

- Nhìn gần và xa đều không rõ;

- Đi kèm hay mệt mỏi, đau đầu, nhức mắt và có thể chảy nuớc mắt.

4.3 Biểu hiện chính của loạn thị là:

- Khi nhìn hình ta thấy hình méo mó hoặc bị nhìn mờ khi nhìn xa và nhìn gần;

- Hay mệt mỏi, đau đầu, nhức mắt.

      Do đó, khi các bạn thấy mắt mình có các biểu hiện giống như trên, thì các bạn phải lên phòng y tế của trường để kiểm tra thị lực, nếu có thị lực giảm <7/10 thì các bạn nên bảo gia đình đưa các bạn đến Trung tâm Y tế Huyện hoặc Bệnh viện Mắt để khám và điều trị kịp thời.

5. Điều trị đối với tật khúc xạ học đường

     - Khi được chuẩn đoán có tật khúc xạ, việc đeo kính đúng độ và thường xuyên là cách tốt nhất để hạn chế tác hại của tật khúc xạ.

     - Điều quan trọng là các bạn cần học cách tự khám thị lực bằng việc sử dụng bảng thị lực rút gọc 4m được treo tại sân trường. Khi phát hiện ít nhất một mắt của mình không được đúng 5 chữ trên bảng thị lực, các bạn hãy đến phòng y tế nhà trường kiểm tra lại, sau đó báo bố mẹ đưa em đi khám ở trung tâm y tế huyện hoặc bệnh viện Mắt càng sớm càng tốt.

6. Cách phòng – chống tật khúc xạ học đường (cận thị, viễn thị, loạn thị):

      - Không đọc sách, học bài, làm việc với máy tính, xem tivi ở khoảng cách gần và liên tục trong thời gian quá lâu, quá nhiều. Sau 45 phút đọc sách, học bài và làm việc với máy tính, em hãy để mắt nghỉ ngơi 5-10 phút, xoa nhẹ lên mắt nhiều lần;

      - Tăng cường tham gia các hoạt động ngoài trời.

      - Nên đi khám 6 tháng 1 lần.

     - Tư thế khi ngồi học phải ngồi thẳng lưng, ngay ngắn, không cúi mặt sát xuống bàn, khoảng cách từ mắt đến vở là 30 – 35cm.

      - Cần đảm bảo đủ ánh sáng trên lớp học và khi học bài (cụ thể có đèn bàn nơi học bài).

    - Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là các thực phẩm có nhiều vitamin A như trứng, thịt, cá, rau xanh, củ có màu đỏ (cà rốt, cà chua…).

Phần 2: Chấn thương mắt và bệnh mắt phổ biến trong trường học

1. Thế nào là mắt bình thường. Mắt bình thường là mắt có:

• Thị lực từ 7/10 trở lên
• Mi mắt có thể mở to và nhắm kín được
• Kết mạc (lòng trắng): Phải trắng, ướt đều
• Giác mạc ( Lòng đen): Phải đen, ướt bóng
• Đồng tử (Con ngươi): Phải tròn, đều, đen, không dãn ( bình thường # 2  - 3mm) và có phản xạ khi chiếu sáng

2. Các dấu hiệu mắt bất thường:

•  Mắt nhìn mờ, nhìn 1 hình thành 2 hình, hình méo mó
• Mắt đột ngột mở klhoong to, không nhắm kín
• Đau mắt, nhức mắt
• Đỏ mắt
• Mắt có nhiều gén
• Cộm, xốn mắt
•  Mờ đục lòng đen, con ngươi méo mó hoặc đục trắng
• Lác/lé
• Mát bị chấn thương: cây chọc vào mắt, đánh nhau
• Dị vật văng vào mắt như: hóa chất, bụi, vôi hay các vật khác
• Khi có các triệu chứng trên các em phải báo cáo cho cha/mẹ hoặc các thầy/ cô giáo biết và nên đi khám ngay

3. Chấn thương mắt:

Chấn thương mắt rất nguy hiểm cho mắt, có nguy cơ làm mất thị lực( gây mù mắt)

Các tổn thương mắt do chấn thương mắt gây ra bao gồm:

• Trầy xước bề mặt nhãn cầu
• Ngoại vật đâm vào mắt
• Rách mí mắt, rách kết mạc, giác mạc
• Chảy máu bên trong mắt
• Bong võng mạc
• Vỡ nhãn cầu
• Vỡ xương quanh mắt
• Bỏng mắt do hóa chất

Cách phòng chấn thương mắt:

• Không chơi các vật sắc nhọn như: kéo, phi tiêu,,,
• Không chơi các trò chơi nguy hiểm như: đánh khăng, bắn súng cao su, bắn bi, đánh nhau…
• Khi có dị vật vào mắt phải đến cơ sở y tế ngay
• Không nhỏ bất cứ thuốc gì vào mắt khi chưa có chỉ định của bác sỹ

4. Bệnh viêm kết mạc ( hay còn gọi là đau mắt đỏ)

+ Nguyên nhân:

• Phổ biến do viruts gây ra

+ Biểu hiện:

• Mắt đỏ
• Có nhiều rử
• Bệnh không nguy hiểm nếu mắt trở lại bình thường sau khi hết bệnh

+ Đường lây của bệnh: Lây theo 2 cách:

• Tay – Mắt: Người bệnh chạm lên mắt rồi chạm vào các vật dụng khác như: tay nắm cửa, dụng cụ học tập, sau đó người khác cũng chạm vào các vật dụng bị nhiễm rồi chạm lên mắt của họ
• Cách 2 là vi rút từ mắt theo nước mắt xuống mũi miệng người bệnh, khi người bệnh ho sẽ phát tán mầm bệnh ra không kghis xung quanh, có thể xâm nhập vào người khác
• Nhìn trực tiếp vào mắt người bệnh không bị lây bệnh

+ Phòng bệnh đau mắt đỏ:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà bông( cả người bệnh và người xung quanh đều phải rửa tay)
• Dùng khưn mặt, khăn tắm riêng
• Người mắc bệnh nên đeo khẩu trang để không làm phát tán mầm bệnh
• Người bị đau mắt đỏ nên đeo kính mát để bớt chói và hạn chế sự tiếp xúc tay – mắt

 Chú ý: không nhỏ bất cứ thuốc gì vào mắt khi chưa có chỉ định của bác syc chuyên khoa

PHẦN II:   KĨ NĂNG TỰ KHÁM MẮT BẰNG  BẢNG THỊ LỰC 4M

1/.  Từ bảng thị lực đến điểm học sinh đứng kiểm tra mắt là cách 4m.

      2/.  Khi che nhẹ mắt bên trái đọc chữ bằng mắt phải và khi che mắt phải thì đọc chữ bằng mắt trái.

      3/.  Khi phát hiện ít nhất một mắt của mình không đọc đúng 5 chữ trên bảng thị lực, em hãy nhanh chóng đến phòng y tế nhà trường để kiểm tra lại, sau đó báo bố mẹ đưa bạn đi khám ở trung tâm y tế huyện hoặc bệnh viện Mắt càng sớm càng tốt.

             Trên đây là toàn bộ nội dung của buổi Truyền thông về Chăm sóc Mắt học đường, Cô hy vọng sau buổi Truyền thông này các em sẽ trau dồi cho bản thân mình có thêm kiến thức và bảo vệ, chăm sóc đôi mắt để có được đôi mắt Mắt khỏe sáng tương lai.

            Cuối cùng xin kính chúc các Thầy/cô giáo, các em học sinh có một sức khỏe tốt, chúc các em học sinh học tập đạt kết quả cao.